Grenzen stellen: het is een heuse uitdaging. Vooral als je te maken krijgt met dominante personen of met personen die je heel graag ziet en maar niet wil kwetsen.
Deze twee types personen kunnen ons overweldigen, waardoor het moeilijk wordt om voor onszelf op te komen.
Toch is het heel belangrijk om je grenzen duidelijk aan te geven nl. omwille van je gezondheid en je eigen welzijn.
Ik spreek uit ervaring als ik zeg dat je gezondheid en eigen welzijn er echt onder kunnen lijden als je over je grenzen laat gaan. Weet je nog dat ik hier schreef dat de dokter me zei dat ik mijn 50 jaar niet zou halen? Een van de redenen was het overschrijden van mijn eigen grenzen.
Over grenzen stellen heb ik hier en hier al geschreven, maar vaak krijg ik nog klanten over de vloer die het moeilijk hebben om hun grenzen te stellen en zichzelf als prioriteit te stellen. Daarom geef ik hier nog zeven tips om effectief je grenzen te stellen.
1. Wees je eerst en vooral bewust van je eigen grenzen.
Je kan maar je grenzen stellen als je weet wat je grenzen zijn. Daarvoor moet je leren voelen en echt leren voelen. Waar voel ik me comfortabel bij? Wat voelt voor mij als onaanvaardbaar? In welke situaties heb ik mij ongemakkelijk gevoeld? Als er iets gebeurt, sta dan echt stil bij je gevoel en weet waarom je je zo voelt.
Dit helpt om situaties te herkennen waarin onze grenzen worden overschreden.
2. Gebruik assertieve en geweldloze communicatie.
Als we onze grenzen aangeven, is het heel belangrijk dit op een geweldloze en assertieve manier te doen. Gebruik hiervoor duidelijke en directe communicatie. Hier en hier heb ik al geschreven hoe je dit het best aanpakt.
Gebruik ook zinnen als: “Ik voel me hier niet prettig bij …”, “Ik vind dit niet plezant.” of “Voor mij is het belangrijk dat…”.
Geweldloze communicatie helpt je om je boodschap duidelijk over te brengen zonder dat de ander zich aangevallen voelt.
3. Blijf rustig.
Dominante personen of personen die jij het liefst ziet, proberen ons te intimideren of (onbewust) emotioneel uit balans te brengen. Hier is het dus belangrijk om die emoties onder controle te houden. Blijf kalm, adem vier tellen in, hou twee tellen vast, adem vier tot zes tellen uit en hou terug twee tellen vast. Reageer dan pas. Dit helpt om ons brein terug van zuurstof te voorzien, onze gedachten helder te houden en vooral … het voorkomt dat we overhaast reageren.
4. Bewaak je grenzen en laat ze niet overschrijden.
Als we eenmaal onze grenzen hebben gesteld, is het belangrijk om die ook te bewaken en ze niet te laten overschrijden.
Geloof me: dit kan moeilijk zijn, heel moeilijk. Zeker tegenover personen die wij heel graag zien of tegenover dominante figuren die toch hun wil willen doordrijven.
Blijf echter voet bij stuk houden. Herhaal die grenzen, zeg het luid en duidelijk. Gebruik de kapotte grammofoonplaat-methode: op dezelfde rustige toon je grens herhalen (tot het afgezaagd klinkt 😉). Laat merken dat je het serieus meent en dat jouw grenzen moeten gerespecteerd worden.
Reageert de persoon verkeerd, weet dat het aan die persoon ligt, niet aan jou. Tenzij je gewelddadige communicatie hebt gebruikt. Maar als jij de constructieve en geweldloze communicatie hebt gebruikt, de kapotte grammofoonplaat-methode hebt gehanteerd en de ander je grenzen toch blijft overschrijden of boos is, is dat het probleem van de ander, niet het jouwe. Jij bent verantwoordelijk voor de boodschap en de manier waarop je die overbrengt, niet voor zijn of haar reactie.
5. Voel je niet schuldig.
Veel mensen durven geen neen zeggen of vinden het heel moeilijk om te weigeren. Zeker tegenover personen die ze graag zien of tegenover dominante figuren.
Toch is het belangrijk om te leren neen zeggen zonder je schuldig te voelen. Jij hebt het recht én jij bent het waard om je eigen tijd, energie en ruimte in te vullen. Een duidelijke “neen” is soms het beste antwoord. En onthoud: jij hoeft je niet te verantwoorden.
Hier alvast 10 tips om te leren “neen” zeggen.
6. Hou voet bij stuk, maar blijf respectvol.
Grenzen stellen heeft helemaal niets te maken met onbeschoft en respectloos gedrag. In puntje 2 schreef ik al dat je je grenzen kunt aangeven op een manier die respectvol is naar de ander toe. Als de communicatie duidelijk verloopt, bevordert dit het wederzijds respect. Waarschijnlijk zal de andere persoon dan ook je grenzen respecteren.
7. Vraag om hulp en steun.
Je hoeft het soms niet alleen te doen. Als je het moeilijk vindt om je grenzen aan te duiden en te bewaken, aarzel dan niet om de hulp en steun van anderen te vragen. Het kan echt helpen dat iemand je steunt en aanmoedigt om voor jezelf op te komen.
Lukt het niet met je onmiddellijke omgeving, kan het inschakelen van professionele hulp ook nuttig zijn. Een coach kan je begeleiden bij het ontwikkelen van je assertiviteit en zelfvertrouwen.
Grenzen stellen, het blijft een heuse uitdaging en het is een vaardigheid die oefening vraagt en vooral veel tijd. Maar weet dat grenzen stellen nodig is voor je eigen gezondheid, je welzijn en je zelfrespect. Wees je bewust van jouw behoeften: wat heb jij nodig? Communiceer dan op een geweldloze manier je behoeften aan de ander. Je zal op deze manier niet alleen je grenzen beschermen, je versterkt en verbetert er ook je relaties mee.
Wat doe jij om je grenzen te bewaken? En hoe voel jij je als je toch over je grenzen laat gaan?
Schrijf het hieronder en wees zo een inspiratie voor anderen.