“Neen” was een woord dat ik vroeger amper durfde uit te spreken. Ik wilde voor iedereen goed doen: werd er mij iets gevraagd, zei ik steevast “ja”.
Waarom? Schrik om afgewezen te worden. Schrik om minder graag gezien te worden. Schrik om er niet bij te horen.
Herkenbaar? Oké, oef, dan ben ik niet de enige.
Al had ik dat laatste al een hele tijd door want wekelijks zie ik wel enkele klanten in mijn praktijk met dezelfde angsten om “neen” te zeggen.
Ik kan het niet genoeg benadrukken: “neen” kunnen zeggen is nodig om voor jezelf te zorgen. Elke “neen” is immers een “ja” tegenover jezelf.
Maar ik begrijp ze allemaal, de ja-zeggers want ik zat ooit in hetzelfde schuitje.
Anderzijds heeft het “neen” zeggen me ook veel trauma’s bezorgd en veel figuurlijke slagen in het gezicht opgeleverd.
Ik was dan blij dat ik eindelijk “neen” durfde te zeggen, dan kon die andere persoon me zo bespelen dat ik me er slecht en schuldig over voelde. Of erger nog: die persoon nam het mij zo kwalijk dat er nu geen sprake meer is van een “relatie”. Een trauma, dat verzeker ik je, zeker als die relatie voordien wel goed zat… volgens mij.
Of dan zwijg ik nog over een coachee van me die ooit als puber eindelijk eens “neen” zei en werd buiten gegooid bij haar ouders. Plots had ze geen dak en geen ouders meer. Van een trauma gesproken…
Dan durf je eindelijk “neen” zeggen, dan krijgt het dit soort catastrofale gevolgen.
Ook dat heb ik geleerd (en in mijn blogs al tig keer geschreven en tegen mijn klanten al tig keer gezegd): wij zijn niet verantwoordelijk voor de reactie van een ander, wel voor de manier waarop wij de boodschap overbrengen.
Dus ben ik een enorme voorstander en gebruiker van geweldloze of verbindende communicatie: hier en hier lees je er meer over.
Als je deze soort communicatie toepast en de ander reageert toch negatief, mag je besluiten dat het aan de ander ligt. Misschien heb je een vinger op de wonde gelegd, of heb je bij die persoon iets getriggerd dat helemaal niets met jou te maken heeft maar waar hij of zij al een tijdje mee struggelt. We hoeven de onderliggende redenen niet te kennen.
Het neemt uiteraard niet weg dat hun reactie ons kwetst. Maar we mogen wel loslaten dat wij iets verkeerd hebben gedaan, want dat hebben we niet. We hebben immers gewoon voor onszelf gezorgd.
Want dat is zelfzorg: “neen” kunnen zeggen, voor jezelf opkomen op een assertieve manier, jezelf op de eerste plaats zetten en zorgen dat jij je goed voelt.
Maar vaak cijferen we onszelf weg, willen we goed doen voor een ander en staan we er niet bij stil of we het zelf wel echt willen.
Ik schreef het al in de titel: “neen” zeggen heeft mijn leven veranderd. En ja, ik moet toegeven dat mijn man hier een grote rol in heeft gespeeld.
Terwijl ik in het begin kwaad op hem kon zijn omdat hij soms steevast iets weigerde, ben ik dat na een tijdje als moedig en sterk gaan zien. Omdat hij een harde werker is en zijn vrije tijd dan met leuke en nuttige zaken wil vullen, zegt hij vaak “neen”. Hij zal nooit iets tegen zijn zin doen. Dus als hij “ja” zegt, weet je ook dat het een gemeende “ja” is.
Hoe vaak voel jij je niet verplicht om bepaalde mensen uit te nodigen die je eigenlijk niet wil uitnodigen maar je doet het om de vrede te bewaren? Of om op familiebezoek te gaan terwijl je eigenlijk met vriendinnen wil afspreken? Of om mee uit te gaan terwijl je eigenlijk liever met een lekkere kop thee dat ene leuke boek zou willen lezen in je knusse zetel?
Dus ik wring mij nu niet in allerlei bochten om anderen te pleasen, maar ik zet mezelf en mijn gezin op de eerste plaats. Ja, je leest het goed: eerst mezelf, dan pas mijn gezin.
Want als ik goed doe voor mezelf, doe ik automatisch goed voor mijn gezin. Als ik mij goed voel, straal ik dit uit op mijn gezinsleden.
Oké, oké, “neen” zeggen is niet gemakkelijk. Ooit heb ik er een blog over geschreven met tips om neen te leren zeggen: het is mijn meest gelegen blog.
Het leuke is dat ik er ook nog vaak vragen over krijg: “Moet ik echt geen verklaring geven? Ik heb altijd het gevoel dat ik mij moet verantwoorden waarom ik “neen” zeg.”
Mijn antwoord is dan: “Neen, je moet geen verklaring geven.” Als ze je dan toch vragen waarom je “neen” zegt, kan je gerust – met een glimlach – zeggen: “Dat zijn je zaken niet.”
Want zo is het: het zijn andermans zaken niet waarom jij “neen” zegt.
Mijn omgeving weet dat zij bij mij altijd “neen” mogen zeggen en dat ik hen daar niet op afreken. Ik vraag immers onder het motto “een neen heb ik, een ja kan ik krijgen”. Ik beken: er zijn al momenten geweest dat – als ik een “neen” hoorde – ik even in mezelf begon te foeteren. Omdat het voor mij gemakkelijker of beter uitkwam als ze “ja” hadden gezegd. Maar de “neen” was hun volste recht. Bovendien daagde het mij uit om andere oplossingen te zoeken (die nadien beter bleken te zijn).
Dus zorg voor jezelf. Denk altijd even na: wat wil ik echt? En als het dan betekent dat je “neen” moet zeggen, dan is dat zo.
Weet dan dat je “ja” altijd waardevoller is nadien. Want dan weet je omgeving dat je “ja” welgemeend is, en niet “van moeten”…
Nu ben ik wel benieuwd: kan jij gemakkelijk “neen” zeggen? Of heb jij al nare ervaringen gehad door “neen” te zeggen? Schrijf het gerust hieronder in de “comments”.