Gevoelens, emoties: we kunnen ons geen leven zonder emoties voorstellen. Het zou maar een vlak, saai en eentonig leven zijn, niet? Er zijn positieve emoties zoals vreugde, blijheid, geluk, verlangen, dankbaarheid, opluchting, gezonde nieuwsgierigheid,… waar we heel goed mee kunnen omgaan en die we eigenlijk voortdurend willen voelen. Onthoud dat we enkel de positieve emoties kunnen voelen als we ook weten wat negatieve emoties zijn (en die ook moeten voelen) zoals boosheid, verdriet, ongerustheid, jaloezie, angst, afwijzing, teleurstelling,… Met deze gevoelens valt er moeilijker om te gaan en ze zijn soms zeer pijnlijk. Het kan zelfs voor levenslange littekens zorgen als we ze niet met zorg aanpakken.

“Het leven bestaat voor 10% uit wat er jou overkomt en is voor 90% hoe je ermee omgaat” – Charles R. Swindall

Soms kunnen we emotioneel reageren maar weten we niet vanwaar die emoties komen. Dat betekent dat er ons iets heeft “getriggerd” en dat er onbewust oude herinneringen zijn opgeroepen die de nodige pijnen met zich meebrengen. Het is dus zeer belangrijk om te onderzoeken vanwaar die negatieve emoties komen en om over goede vaardigheden te beschikken zodat we die emoties kunnen hanteren.

We hebben immers drie manieren om met emoties om te gaan:

1. Emoties uiten: vb. hysterisch roepen, huilen, schreeuwen, om ons heen slaan, vechten, …

2. Emoties negeren: “Ik voel niets, ik mag niets voelen, het doet mij niets” en ze zo opkroppen. Maar wat als de bom later barst? Geloof me, dat wil je niet meemaken.

3. Emoties hanteren, erkennen, omhelzen, begrijpen en ermee omgaan. De emoties zijn er maar we laten ons er niet door leiden, we kunnen ze beheersen.

Ik hoop dat je erkent dat de laatste oplossing de beste is. Begrijp me niet verkeerd: emoties moeten er sowieso uit maar dan wel op een vredelievende manier.

Heeft iemand je boos gemaakt? Reageer je dan af op een boksbal of op enkele kussens in de zetel. Toen ik door mijn ex-zakenpartner smerig behandeld werd, was ik razend. Mijn kinderen zagen het verdriet en de razernij tegelijkertijd in mij opkomen. De jongste (11 jaar) is naar de garage gelopen, heeft de bokshandschoenen genomen, is teruggekomen en zei: “Mama, ga nu naar de boksbal en klop erop. De boosheid moet eruit!”. Waarop de andere drie riepen: “Stel je voor dat hij het is en klop zo hard je kan”. Ik begon te lachen: die vier schatten van ons bezitten zoveel wijsheid. Maar ze hadden ook gelijk: de razernij moest eruit. In plaats van het af te reageren op onze omgeving, kunnen we het beter afreageren op een onschuldige manier. Enkele mogelijkheden als je geen boksbal of -zak in huis hebt? Een hoop kussens in de zetel waar je naar hartenlust op kan slaan, of pluchen ballen of beren die je tegen de muur (liefst zonder schilderijen of spiegels) kan keilen of ter plaatste trappelen terwijl je je helemaal opspant (dus ook met gespannen vuisten), roepen en tieren op een plek waar niemand je kan horen en liefst gericht naar niemand in het bijzonder. Wanneer de lading eraf is, kunnen we verder op een constructieve manier.

Reageren we jaloers op iemand omdat die persoon een zwembad heeft of een geweldig huis? Dan is het de verkeerde uiting om het zwembad of het huis te vernielen. Onderzoek gewoon waarom je je zo voelt. Wil je ook een zwembad of een geweldig huis? Wat houdt je tegen om een zwembad te plaatsen of van je huis een geweldige thuis te maken? Eentje waar jij je goed in voelt? Is het een gebrek aan financiële middelen? Zoek dan een creatieve en constructieve manier om die financiële middelen op te trekken. Je bent geen boom, je kan gaan en staan waar je wil. Je creativiteit is eindeloos, ook al voel je of zie je het niet onmiddellijk.

Wanneer er in je omgeving emotioneel wordt gereageerd, erken dan ook die emoties. Toen mijn oudste onlangs verdrietig was omdat ze door iemand die ze graag zag, gekwetst werd, heb ik haar vastgenomen en gezegd: “Liefje toch, dat moet zo’n pijn doen, je bent zo verdrietig. Huil maar eens goed uit.” Of toen ze dit weekend bij het uitstappen haar enkel tegen de rand van de auto stootte en begon te jammeren, heb ik haar ook bevestigd: “Auw, dat moet pijn gedaan hebben.” Het jammeren heeft niet lang geduurd. Even later voelde ze zich beter. Waarom? Omdat ik haar emotie bevestigd en erkend heb. Dit is zo belangrijk.

Het laatste wat we mogen doen, is zeggen: “Zeg, doe niet zo belachelijk! Zoveel pijn kan dat toch niet doen?” of “Doe niet zo kleinzerig”.

Hoe wil je zelf behandeld worden als je je verdrietig voelt? Wil je dat iemand je zegt: “Hé, ik zie dat je verdrietig bent, dat moet wel heel veel pijn gedaan hebben, huil maar eens goed.” of wil je liever het volgende horen: “Laat die persoon gewoon vallen, hij/zij is niet goed voor je!” of “Doe niet zo belachelijk. Dat je daarvoor verdrietig bent, snap ik niet!”. Ik denk dat de eerste oplossing het best aanvoelt, niet? We willen erkenning van onze gevoelens, geen ontkenning. We willen “gezien” worden.

We mogen blij en vereerd zijn dat onze kinderen of andere mensen in onze omgeving zich zo goed voelen bij ons en dat ze hun emoties durven uiten. Als we ze steeds gaan ontkennen of als kleinzerig gaan benoemen, zullen ze ons niet snel meer in vertrouwen nemen. Wat als onze kinderen zullen uitgaan en ze worden ergens op hun lichaam betast waar ze zich helemaal niet goed bij voelen? We zouden dan toch willen dat ze ons dit ook komen vertellen? Of willen we dat ze zwijgen omdat ze denken dat wij zullen zeggen dat ze “niet onnozel” moeten doen of “belachelijk” reageren? Onze kinderen moeten zich veilig voelen bij ons. En niet alleen onze kinderen. We willen dat al onze relaties zich veilig voelen bij ons.

Wat ook bij de erkenning en omhelzing van de emoties hoort, zijn de “zaagmomenten” van onze omgeving. Wanneer je kind (of partner) laat weten: “ Je maakt nooit tijd voor mij, je werkt altijd.” (ja hoor, de veralgemeningen komen weer naar boven 😉), ook al zijn jullie gisteren nog de hele dag samen op stap geweest, kan je het beste misschien polsen waarom hij/zij dit zegt. “Hé, het lijkt of je verloren loopt, verveel je je een beetje?” Waarschijnlijk krijg je hierop een bevestigend antwoord waarop jij kan anticiperen: “Wat zou je kunnen doen om die verveling tegen te gaan?”. Misschien dat je kind of partner dan zegt: “Ik wil terug met ons tweetjes iets leuks gaan doen zoals gisteren.” Zeg dan niet: “Dat gaat niet, ik moet werken, het is nu eenmaal zo.” Maar wel: “Dat was inderdaad leuk hé! We zullen dat zeker nog eens doen maar nu lukt het niet.” Zo bekom je positievere resultaten in het gesprek. Want uiteraard beseft je partner/kind dat het niet altijd feest is en er niet elke dag leuke uitjes kunnen zijn. Ze willen alleen dat er gezien wordt dat ze het nu even moeilijk hebben.

Hoe ga jij om met je emoties? Kies je voor puntje 1, 2 of 3? Laat het gerust weten in een “comment” hieronder deze tekst.

Meer info over omgaan met emoties? Philippa Perry scheef een geweldig boek dat voor ons een grote inspiratie was.