“Uitstel is geen afstel”, horen we vaak. Maar is dat zo? Hoe vaak gebeurt het niet dat we zaken voor ons uit schuiven tot het er niet meer van komt? Of hoe dikwijls stellen we zaken uit tot op het allerlaatste moment?

Ik ben iemand, die helemaal niet graag strijkt. Eenmaal ik begonnen ben, valt het mee maar over het algemeen stel ik de start ervan zo lang mogelijk uit. Zo lang zelfs dat er soms twee overvolle wasmanden staan waar je niet meer overheen ziet. Nog zoiets: rekeningen. Ik verzamelde ze allemaal in een lade in de woonkamer maar daar hoopten ze zich op tot de eerste aanmaning zich aandiende. Dan betaalde ik alle rekeningen in één keer, met veel aanmaningskosten erbij.

Moeilijke gesprekken ging ik ook graag uit de weg. Vaak had ik schrik voor de reacties van mijn gesprekspartner. Gelukkig heb ik nu geleerd dat ik te veel in “wat als”-scenario’s verstrikt zat, die uiteindelijk zelden uitkwamen. Nu zal ik sneller een moeilijk gesprek aangaan (wat niet wil zeggen dat ik nooit meer met een ei in mijn broek zit).

Uitstelgedrag veroorzaakt stress. Al die onafgewerkte zaken moeten we onthouden en dat zorgt ervoor dat we een deel van ons werkgeheugen gijzelen. Hoe minder werkgeheugen je ter beschikking hebt, hoe minder zicht je hebt op de hoofd- en bijzaken. Gevolg? Je holt achter de feiten aan, moet extra werk leveren of extra kosten (aanmaningskosten) betalen, snel-snel-snel afwerken,… en dat blijkt dan veel meer te ‘kosten’ dan de oorspronkelijke taak.

Uitstelgedrag zorgt ook voor een gevoel van drukte en maakt ons enorm onzeker. De kans op het maken van fouten of het missen van deadlines neemt immers toe. We kunnen “dringend” en “belangrijk” niet meer van elkaar onderscheiden en beginnen als een “kip zonder kop” rond te rennen.

Er werd lang gedacht dat uitstelgedrag te maken had met luiheid maar dat is niet het probleem. Het is niet dat ik mijn rekeningen niet wou betalen, ik wou ze alleen niet nú betalen. Of het is niet dat ik niet wou strijken (oei, dat is een leugen), er waren nu eenmaal leukere zaken die op dat moment op mijn pad kwamen…

Een van de mogelijke oorzaken van uitstelgedrag is perfectionisme: wat je niet doet, kan je immers niet fout doen. Impulsiviteit kan ook een oorzaak zijn: impulsieve mensen houden zichzelf voortdurend voor de gek door te zeggen dat ze nog tijd genoeg hebben om de klus te klaren. Voor ze het weten is de deadline daar en zitten ze met de handen in het haar.

Ik geef het eerlijk toe: wanneer ik me moet bezighouden met het administratieve gedeelte van mijn job (dat hoort ook bij de taken van een zelfstandig coach) ben ik ook sneller afgeleid door bijvoorbeeld de binnenkomende reacties op mijn posts op mijn Facebookpagina’s dan op het moment waarop ik een workshop aan het voorbereiden ben. Want administratie doe ik niet zo graag, mijn coachingmaterie wel. :-) Zo heeft iedereen het wel eens meegemaakt dat hij liever op Facebook keek of de nieuwspagina’s las i.p.v. dat saaie rapport uit te schrijven.

Goed, ik heb dus 6 trucs om dat uitstelgedrag aan te pakken. Ik geef ze je heel graag mee:

1. “If you eat a frog first thing in the morning. That will probably be the worst thing you do all day”, zei Mark Twain ooit. Uiteraard bedoelde hij niet dat je letterlijk kikkerbilletjes moet eten als ontbijt (maar ik hou je niet tegen). Wat hij bedoelde, is dat je ’s ochtends best iets doet waar je enorm tegenop kijkt zodat de rest van de dag alleen maar beter kan gaan. Brian Tracy gaat hierin nog verder. Hij schreef het boek “Eat that frog! Get more of the important things done – today”. Daarin legt hij uit dat hoe langer je naar de kikker kijkt, hoe lastiger het wordt om de kikker op te eten. Door die lastige taak eerst en vooral te doen, ben je er al snel vanaf en verloopt de rest van de dag makkelijker. Hoe langer je een moeilijke taak uitstelt, hoe lastiger ze zal lijken en hoe minder zin je zal hebben om eraan te beginnen. En wat als je twee “kikkers” hebt? Dan eet je – volgens Tracy – de lelijkste als eerste. Je begint dus met de grootste, moeilijkste en meest belangrijke taak. Start ermee en rond ze helemaal af voordat je iets anders doet.

Zo moest ik vorige week de houten tuintafel na de winter helemaal terug schoon schrobben: een vuil en lastig karweitje. Ik heb doorgezet en had mezelf iets leuks beloofd als ik de klus geklaard had. Ik loop nu nog te glunderen als we de tafel gebruiken omdat ik ze toch terug zo mooi heb gekregen.

2. Doe de “minder dan 5 minuten”- to do’s in één keer.
Dat is een tip, die ik gebruik voor het betalen van mijn rekeningen. Eigenlijk neemt dit niet veel tijd in beslag en je kunt er veel afwerken in korte tijd. Je kan die verschillende to do’s dan in een keer van je lijstje schrappen. Tweemaal per maand zet ik me aan tafel met mijn onbetaalde facturen en doe ik de betalingen of zet ze in de “memolijst” zodat de betaling net voor de vervaldag doorgaat. Als ik dan meteen 8 of 9 to do’s kan schrappen, geeft me dat veel voldoening en bovendien heeft dit alles samen maar een kwartiertje geduurd.

3. Weg met de afleiding/verleiding.
Zet het geluid van je smartphone af, sluit de deur, zet alle computerprogramma’s (tenzij dat ene wat je nodig hebt om de taak af te werken) uit … Door het uitschakelen van de stoorzenders zal de klus snelle geklaard zijn. “Ja maar, ik kan multitasken”, hoor ik dan. Maak je geen illusies: dit kunnen we niet. Het is wetenschappelijk bewezen dat, als we multitasken, een taak veel langer duurt of minder goed gedaan is.

4. Beloon jezelf als je een taak afgewerkt hebt.
Toen ik die tuintafel helemaal had mooi gemaakt, heb ik mezelf een glaasje rosé uitgeschonken (het was toen al laat in de namiddag). Ik zat vol bewondering te kijken naar mijn werk, terwijl ik tegen mezelf zei “Nele, je hebt dat schitterend gedaan”. Toen mijn man thuis kwam, heb ik hem dan ook vol trots mijn werk getoond. :-) Zo kreeg ik van hem ook nog een complimentje.
Dus, wanneer je iets moeilijks of lastigs achter de rug hebt, beloon dan jezelf.

5. Geloof dat je het kan.
Soms stel je zaken uit omdat je bang bent dat het je niet zal lukken of omdat je denkt dat de reactie van de ander jou zal kwetsen. Werk daarom aan je zelfvertrouwen en vertel jezelf dat je het kunt. Doe dit desnoods luidop. Pep jezelf op.

6. Doe verder, stap voor stap, minuut na minuut.
Blijf geconcentreerd. Wanneer je de neiging krijgt om iets anders te gaan doen of als je merkt dat je gedachten afdwalen, laat dit dan gewoon voorbij gaan. Laat deze gedachte passeren. Was je toch even afgeleid, begin dan opnieuw. Desnoods met kleine stapjes … tot je de klus geklaard hebt.

Door deze zes stappen toe te passen, ben ik al enorm verbeterd in mijn uitstelgedrag. Ok, die strijk blijft soms nog liggen maar de betalingen zijn helemaal in orde gekomen. Soms moet je je prioriteiten kunnen stellen hè! ;-)

Hoe zit het met jouw uitstelgedrag? En wat doe jij om dit te verhelpen? Laat het me hieronder zeker weten, ik ben benieuwd. Op die manier leren we misschien nog extra tips van jou? :-)